Heimasíða um andleg málefni

Spíritismi á Íslandi.
Hvernig hófst þetta allt saman ?

Spíritisminn hóf innreið sína í íslenskt samfélag fyrir alvöru, fyrir tilstilli Einars Hjörleifssonar Kvaran og síðar Haraldar Níelssonar, og voru fyrstu merki hans starfsemi Tilraunafélagsins svonefnda, þar sem þeir gerðu ýmsar rannsóknir og tilraunir með miðlinum Indriða Indriðasyni.
Einar H. Kvaran fæddist 6. desember 1859 að Vallanesi í Suður-Múlasýslu. Lífsferill hans beindist snemma inn á brautir rithöfundarins og varð hann meðal þeirra fremstu hér á landi, þegar fram liðu stundir.
Um nær hálfrar aldar skeið var hann tengdur ritstjórn og útgáfu blaða og tímarita. Greinar hans í blöðum og tímaritum voru geysilega margar, auk þess sem hann samdi ógrynnin öll af fyrirlestrum og erindum um ýmisleg efni, ritaði skáldsögur, leikrit og ljóð, einnig þýddi hann geysimikið á íslensku úr erlendum málum.
Það er því kannski ekki svo fjarri lagi, það sem eitt sinn var látið að liggja um hann, að hann hafi skrifað meira en nokkur annar Íslendingur um sína daga.
Einar ritaði á sínum tíma, allmikið um trúmál og lenti í nokkrum deilum um þau. Sagt var að á þessum tíma hafi efnishyggjan og trúin á andann togast nokkuð á í sál hans. Þá er það að hann fær í hendur yfirgripsmikið rit F.W.H. Myers, sem nefndist "Persónuleiki mannsins og framhaldslíf hans eftir líkamsdauðann." Eftir það varð ekki aftur snúið hjá Einari Hjörleifssyni Kvaran.
Hinn 27. júní 1903 ritar hann grein í blað sitt Norðurland, um ódauðleika sálarinnar og segir þar frá áður nefndri bók Myers. Þessi grein mun vera það fyrsta, sem ritað er um sálarrannsóknir á Íslandi.
Hann stofnar fljótlega fámennan félagsskap í Reykjavík, Tilraunafélagið, til þess að gera tilraunir í þá átt að ná sambandi við framliðna menn.
Fyrsta opinbera fyrirlestur sinn um málið flytur hann svo árið 1905. Fyrirlesturinn vakti þegar upp mikla andstöðu og andsvör, en einmitt það varð til þess að vekja þjóðarathygli og mikinn áhuga á málinu.
Einar H. Kvaran mátti þola andúð og úlfúð, háð og lítilsvirðingu fyrir lífsskoðanir sínar, en hann hélt ótrauður áfram og virtist reiðubúinn að fórna flestum vegtyllum sínum og orðspori í þágu þessa mikilvæga málefnis.
Tókst honum enda fljótlega að afla fylgis ýmissa mikils metinna manna, og mun ekki ofmælt að þar hafi einna mest munað um liðsinni séra Haraldar Níelssonar, en þeir urðu nánir vinir og samherjar á meðan báðir lifðu.
Stofnuðu þeir Sálarrannsóknafélag Íslands, 19. desember 1918. Varð Einar fyrsti forseti þess og gegndi því starfi til dauðadags 21. maí 1938, eða í fulla tvo áratugi. Einnig ritstýrði hann tímaritinu Morgni, er hóf að koma út árið 1920, og kom samfleytt út í um 78 ár. Mun útgáfu hans nú hafa verið hætt.
Séra Haraldur Níelsson, fyrsti varaforseti félagsins, var á þessum árum að vinna að stórvirki sínu, þýðingu Gamla testamentisins úr hebresku. Sagt er að við starf hans að biblíuþýðingunni hafi honum orðið ljóst hve röngum hugmyndum um hina helgu bók var haldið að mönnum í nafni vísindalegrar guðfræði. Þess vegna var hugur hans spurull og opinn fyrir nýjum sannleika.
En þrátt fyrir áhuga þessara tveggja gáfumanna, þá hefur verið sagt að vafasamt gæti hafa verið hvort framhald hefði orðið á áhuga þeirra félaga fyrir sálarrannsóknamálinu, ef forsjónin hefði ekki lagt upp í hendurnar á þeim annan eins afburðamiðil og Indriða Indriðason.
Lengi munu þeir hafa barist við efasemdirnar og er haft eftir séra Haraldi síðar, að sennilega hefði hann gefist upp ef Einar H. Kvaran hefði ekki haft sína dæmalausu þrautseigju til að bera.
En að lokum sannfærðust þeir algerlega og ýmsir aðrir, sem að tilraununum höfðu unnið með þeim.
Einar Kvaran er því fyrst og fremst driffjöðrin í upphafi spíritismans á Íslandi, og saman sköpuðu þeir Haraldur honum þá vængi, sem lengst af héldu honum á flugi hér á landi.
En að framansögðu vaknar sú spurning hvort þáttur Indriða miðils sé ekki stundum vanmetinn í málinu og er óhætt að fullyrða, eins og reyndar séra Haraldur ýjaði að, að hann verði einnig að teljast til íslensku frumkvöðlanna á þessu sviði, og er hans þáttur tæplega sá sísti í tendrun logans.

Annað efni á heimasíðu Verundar:

Til aðalsíðu     Leiðbeinendur að handan     Bækur um dulræn málefni     Fyrirboðar     Hvað sögðu þau?

Hvað er lífritmi?      Aðrar heimasíður      Andleg málefni - titilsíða